nieuws
 
links naar het archief
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
________________

05 oktober 2024
________________

Overtrekkende kolganzen. Het is herfst.

________________

28 augustus 2024
________________

VOORTPLANTEN OF UITSTERVEN, EEN WEDLOOP MET HET KLIMAAT

De schildpadjes laten zij zich niet afbrengen van hun belangrijkste drang, de voortplantingsdrift. In de periode mei-augustus worden er regelmatig schildpadden gesignaleerd die aan de wandel zijn; vrouwtjes die hopen een zonnig strookje rul zand te vinden waar ze hun eieren kunnen deponeren.

Op 19 augustus j.l. ben ik voor het eerst ooggetuige van een succesvolle eileg. Het is de geelbuikschildpad die eind juni ook al zes eieren heeft gelegd, bijna op dezelfde plek. Ze heeft al lange tijd in de keiharde grond tussen de sigarettenpeuken en kroonkurken gegraven. Met haar krachtige achterpoten afwisselend links, rechts, met hardnekkige verbetenheid, ontstaat er tenslotte toch een kuil met voldoende diepte. Dan komt het moment dat ze haar achterpoten spreidt om een mooi glanzend wit ovalen eitje uit haar cloaca te persen. Met haar poot dirigeert ze dat naar de diepste plek, waarna ze aan het volgende ei begint. Zo perst ze er in korte tijd twaalf eitjes uit, waarna ze het nest weer toedekt. Dit gebeurt heel zorgvuldig. Eerst gooit ze de kuil dicht. Daarna egaliseert ze met haar buikschild en haar achterpoten de plek en de omgeving, zodat er niets meer van te zien is. Tenslotte schuifelt ze met haar laatste kracht weer terug naar het water.

Er zijn al jarenlang rond de 30 schildpadjes in de vijvers van het Noorderplantsoen. Ieder jaar gaan er een paar dood, maar er komen ook weer nieuwe ontheemden bij, zodat het aantal vrijwel gelijk blijft.
In Nederland zijn er tot nog toe geen bevestigde gevallen van succesvolle uitkomst van eieren van de lettersierschildpad in het wild. Met de klimaatopwarming zal dat gaan veranderen. Sinds 2016 is de handel in deze schildpadden verboden omdat ze als schadelijke invasieve exoten worden beschouwd. Als ze zich gaan voortplanten krijgen ze met actieve bestrijding te maken en is dat misschien het einde van de schildpadjes in het Noorderplantsoen.

________________

04 juli 2024
________________

Kaukasische dwerggrondel. Links: de vrouw, rechts: de man. Foto: Jelle Wissink


Vandaag zag ik in het water van het Noorderplantsoen voor het eerst een Kaukasische dwerggrondel. Naar schatting waren het er zeker 500. Een bijzondere waarneming.

De Kaukasische dwerggrondel is een vis die oorspronkelijk voorkomt in gebieden rond de Zwarte Zee. Mogelijk dat hij via de rivier de Rijn onze kant op is gekomen. Het is een nieuwe vissoort voor Nederland die zich razendsnel verspreidt. In 2020 werd het eerste exemplaar in Nederland aangetroffen, in de Biesbosch. Al snel bleek dat er zich inmiddels al grote aantallen in ons land hebben gevestigd. In 2023 was de eerste melding in Groningen, bij de Koningslaagte, en vandaag dus de eerste waarneming in het Noorderplantsoen.

Het is een zandkleurig visje, maximaal 5 cm, met een stompe kop en een korte neus.
De paaitijd is van april tot juli. Vrouwtjes zetten meerdere keren per jaar eitjes af waarna zij weer de hort op gaan en de mannetjes het broedsel verzorgen.

Ze zijn omnivoor en leven van o.a. algen, visseneitjes, muggenlarven en andere kleine waterdiertjes. Baarzen, snoeken, aalscholvers, futen, dodaarzen en ook de waterschildpadjes lusten hem wel. Of hij schadelijk is voor onze flora of fauna is nog niet bekend.

________________

27 juni 2024
________________

Het is gelukt om de eileg van een geelbuikschildpad in het Noorderplantsoen te filmen en fotograferen! Buurtbewoonster Marieke Wolthuis was de gelukkige.
Marieke:
10:50: ik fietste langs en zag haar zitten in het gras, had ik nooit eerder gezien dus ik stapte af, ze zat te graven, in zeer harde grond.
11:35 eerste ei, totaal waarschijnlijk 6.
11:43: gat weer dichtgegooid, ze heeft ook heel zorgvuldig de grond weer egaal gemaakt, er was haast niets meer te zien.
12:02 ze wandelt terug naar de vijver.


De grond daar is heel hard, dus de schildpad heeft er behoorlijk lang over gedaan om een gat te graven. De eileg zelf is dan weer wel in een vloek en een zucht gepiept.
De eieren zullen nooit uitkomen, daarvoor is het klimaat hier (nog) te koud. Maar het is goed dat ze haar eieren wel heeft kunnen leggen, want ze móet ze kwijt. Anders kan ze in legnood raken, wat fataal kan aflopen.
Dus als je een schildpad bezig ziet, laat haar dan maar lekker haar gang gaan om te baren en zet haar vooral niet meteen terug in het water! Ze vindt zelf wel de weg terug. Je kunt natuurlijk wel helpen voorkomen dat ze geplet wordt door een auto.

________________

20 mei 2024
________________



In de vijver bij de speelweide woedt een oorlog tussen drie nijlganzenfamilies met jongen. Tegelijk met de ganzenpulletjes zijn er vandaag ook nog eens zeven nijlganzenjongen geboren. Die nieuwkomertjes worden door de rivaliserende nijlganzen achternagezeten, verzopen of doodgebeten; anders gaat een zwarte kraai of kleine mantelmeeuw er wel mee aan de haal. Er is er nog slechts één in leven; een wonder dat dit hummeltje alle moordzucht tot nog toe heeft overleefd. Er worden heftige gevechten geleverd, heel naar om te zien. De vijver is te klein om aan drie nijlganzenfamilies een territorium te bieden.

________________

20 mei 2024
________________



Eindelijk zijn er weer eens ganzenpulletjes geboren. Op het eilandje tegenover Mahalo waren drie dames aan de leg. Het leek maanden te duren en de twee potentiële vaders wachtten, zij aan zij, geduldig op de ooievaar.
Op 16 mei kwam de vrouw van de witte gent tevoorschijn met zes pulletjes. De andere gent had het nakijken; hij nam de rol van oppas op zich. Maar vandaag, vier dagen later, kwam zijn eigen vrouw tevoorschijn; mager, uitgehongerd en vervuild, en zonder nageslacht. Ze had twee maanden tevergeefs op de eieren gezeten.
Vervolgens, hoe treurig, was haar man in dubio: kiezen voor zijn rol als oppas van die schattige schare donsjes, of terug naar zijn uitgehongerde, kinderloze vrouw. Hij koos voor het eerste. Zij staat nu verloren in haar eentje, hartverscheurend roepend. Ze is uiteindelijk teruggekeerd naar haar bedorven eieren.

________________

29 april 2024
________________



Ik heb in totaal alweer 28 schildpadjes gezien.

________________

02 maart 2024
________________
het ei
















________________

10 februari 2024
________________



De levenscyclus begint weer. Op het lepelaarseilandje liggen de eerste ganzeneieren.